အထူးများ
ကွဲပြားသောလေ့လာမှုများနှင့် မက်တာ-ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချက်များအရ ပြုပြင်ထားသောအသားများ (ဥပမာ- ဘေကွန်နှင့် ဝက်ပေါင်ခြောက်)၊ ဆားထိန်းသိမ်းထားသော အသားများနှင့် ငါးများ၊ ကြော်ထားသော အကြွပ်ကြော်များ၊ ချိုသောအဖျော်ယမကာများနှင့် ချဉ်သောအစားအစာများ/ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကဲ့သို့ အလွန်အကျွံပြုပြင်ထားသော အစားအစာများကို စားသုံးခြင်းသည် အန္တရာယ်ကို တိုးမြင့်စေနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ကွဲပြား၏။ ကင်ဆာ ရင်သား၊ အူမကြီး၊ အစာမျိုပြွန်၊ အစာအိမ်နှင့် အမျိုးအစားများ naso-pharyngeal ကင်ဆာ။ သို့သော်အနည်းဆုံးပြုပြင်ထားသောအစားအစာများနှင့်အချို့သောပြုပြင်ထားသောအစားအစာများသည်ပြောင်းလဲသော်လည်းကျွန်ုပ်တို့၏ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။
လွန်ခဲ့သောဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာများစားသုံးမှုသည်လွန်စွာများပြားလာသည်။ အသီးအရွက်များ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ကောက်ပဲသီးနှံများနှင့်အခြားချက်ပြုတ်ပစ္စည်းများကဲ့သို့သောကုန်ကြမ်းများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါကအလွန်အစွမ်းထက်သောအစားအစာများသည်ပိုမိုအရသာရှိပြီးအဆင်ပြေလွယ်ကူပြီးစျေးဝယ်ခြင်းတောင်း၏ ၇၀% ကျော်ကိုယူလေ့ရှိသည်။ ထို့အပြင်ချောကလက်ဘားတစ်ခု၊ ကြည်လင်ပြတ်သားသည့်အစပ်တစ်ခု၊ ဝက်အူချောင်း၊ ဟော့ဒ်ဂ်များ၊ ဆလာမီနှင့်ချိုသောအဖျော်ယမကာပုလင်းများအပေါ်ကျွန်ုပ်တို့၏တမ်းတမှုကစူပါမားကတ်ရှိကျန်းမာသောအစားအစာများနှင့်ပြည့်နေသောကျွန်းများကိုလျစ်လျူရှုရန်ထပ်မံတိုက်တွန်းခဲ့သည်။ သို့သော်အလွန်အစွမ်းထက်သောအစားအစာများကိုပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည်မည်မျှပျက်စီးနိုင်ကြောင်းကျွန်ုပ်တို့အမှန်တကယ်နားလည်ပါသလား။
2016 ခုနှစ် BMJ Open တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ လွန်ကဲစွာ ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများသည် အမေရိကတွင် စားသော ကယ်လိုရီ၏ 57.9% နှင့် ပေါင်းထည့်သကြားများမှ စွမ်းအင်စားသုံးမှု၏ 89.7% ပါဝင်သည် (Eurídice Martínez Steele et al, BMJ Open., 2016 ) အလွန်အကျွံပြုပြင်ထားသော အစားအစာများကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုမှုသည် US တွင် အဝလွန်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်ရောဂါများအဖြစ်များလာခြင်းနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ နိုင်ငံအသီးသီးတွင် တိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။ အသက်အန္တရာယ်ရှိသော ရောဂါများ ဖြစ်ပွားနိုင်သည့် အန္တရာယ်အပေါ် လွန်ကဲစွာ ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ဆက်လက် မဆွေးနွေးမီ၊ ကင်ဆာပြုပြင်ထားတဲ့ အစားအစာတွေက ဘာတွေလဲဆိုတာ နားလည်ကြရအောင်။
ထုတ်လုပ်မှုနှင့် Ultra-Processed အစားအစာများကဘာတွေလဲ?
ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုပြုလုပ်စဉ်အတွင်း၎င်း၏သဘာဝအခြေအနေမှတစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်းပြောင်းလဲသွားခဲ့သည့်မည်သည့်အစားအစာကိုမဆို 'Processed Food' ဟုခေါ်သည်။
အစားအစာပြုပြင်ခြင်းတွင်အစားအစာကိုသဘာဝအခြေအနေမှပြောင်းလဲစေသောမည်သည့်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းမဆိုပါဝင်နိုင်သည် -
- အေး။ ခဲသော
- စည်သွပ်ဗူး
- မုန့်ဖုတ်
- ခြောက်သွေ့
- သန့်စင်ခြင်း
- ကြိတ်စက်
- အပူ
- အရိုးပွရောဂါ
- ကင်
- ချက်ပြုတ်
- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
- ရေနွေးဆူဆူ
- ရေဓာတ်ခန်းခြောက်
- ရောစပ်ခြင်း
- ထုပ်ပိုး
ထို့အပြင်ထုတ်လုပ်မှုတွင်၎င်း၏အရသာနှင့်သိုလှောင်ထားနိုင်မှုသက်တမ်းကိုတိုးမြှင့်နိုင်ရန်အတွက်အခြားပါဝင်ပစ္စည်းများအားအစားအစာတွင်ထည့်သွင်းခြင်းပါဝင်နိုင်သည်။
- စောင့်ထိန်းထားခြင်း
- အရသာ
- အခြားအစားအစာများ
- ဆားငန်
- သကြား
- fats
- အာဟာရ
ဆိုလိုသည်မှာကျွန်ုပ်တို့သည်များသောအားဖြင့်စားသောအစားအစာအများစုကိုအချို့သောအတိုင်းအတာတစ်ခုအထိပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့်ပြုလုပ်သည်။ သို့သော်၎င်းသည်ပြုပြင်ထားသောအစားအစာများအားလုံးသည်ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ခန္ဓာအတွက်မကောင်းကြောင်းကိုလည်းဆိုလိုပါသလား။ ငါတို့ကိုရှာကြည့်ရအောင်!
NOVA ၏အဆိုအရအစားအစာထုတ်လုပ်မှု၏အတိုင်းအတာနှင့်ရည်ရွယ်ချက်အပေါ် အခြေခံ၍ အစားအစာများကိုအမျိုးအစားခွဲခြားသည့်အစားအစာအမျိုးအစားခွဲခြားမှုစနစ်အရအစားအစာများကိုအမျိုးအစားခွဲခြားထားသည်။
- အနည်းငယ်မျှသာပြုပြင်ထားသောအစားအစာများ
- လုပ်ငန်းများအချက်အပြုတ်ပါဝင်ပစ္စည်းများ
- လုပ်ငန်းများ၌အစားအစာများ
- Ultra-လုပ်ငန်းများ၌အစားအစာများ
unprocessed သို့မဟုတ်အနည်းဆုံးလုပ်ငန်းများ၌အစားအစာများ
အသုံးမ ၀ င်သောအစားအစာများသည် ၄ င်း၏ကုန်ကြမ်း (သို့) သဘာဝပုံစံဖြင့်စားသုံးသောအစားအစာများဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးပြုပြင်ထားသောအစားအစာများကိုအနည်းငယ်ပြုပြင်နိုင်သည်၊ များသောအားဖြင့်ထိန်းသိမ်းရန်ဖြစ်သည်၊ သို့သော်အစားအစာများ၏အာဟာရပါဝင်မှုကိုမပြောင်းလဲပါ။ အချို့သောလုပ်ငန်းစဉ်များတွင်မလိုလားအပ်သောအစိတ်အပိုင်းများကိုသန့်ရှင်းရေးနှင့်ဖယ်ရှားခြင်း၊ အအေးခန်း၊
ပြုပြင်မွမ်းမံထားသောသို့မဟုတ်အနည်းဆုံးပြုပြင်ထားသောအစားအစာအချို့၏ဥပမာများမှာ-
- လတ်ဆတ်သောအသီးများနှင့်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ
- မြေတပြင်လုံးအစေ့
- နို့
- ကြက်ဥ
- ငါးနှင့်အသားများ
- အခွံမာသီး
လုပ်ငန်းများ၌အချက်အပြုတ်ပါဝင်ပစ္စည်းများ
ယင်းတို့ကိုမကြာခဏသူတို့ဘာသာမစားဘဲချက်ပြုတ်ရန်အတွက်ယေဘုယျအားဖြင့်အသုံးပြုသောပါဝင်ပစ္စည်းများဖြစ်ပြီးသန့်စင်ခြင်း၊ ကြိတ်ခြင်း၊ ကြိတ်ခွဲခြင်းသို့မဟုတ်ဖိခြင်းအပါအ ၀ င်အနည်းဆုံးသောပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှုမှရရှိသည်။
ဤအမျိုးအစားအောက်တွင်ပါ ၀ င်သောအစားအစာအချို့မှာ -
- သကြား
- ဆားငန်
- အပင်များ၊ အစေ့များနှင့်အခွံမာသီးများမှဆီများ
- ထောပတ်
- ဝက်ဆီ
- ရှလကာရည်
- ဂျုံမှုန့်လုံး
လုပ်ငန်းများ၌အစားအစာများ
ဤရွေ့ကားသကြား, ဆီ, အဆီ, ဆား, ဒါမှမဟုတ်အခြားလုပ်ငန်းများ၌အနည်းဆုံးလုပ်ငန်းများ၌အစားအစာများထည့်သွင်းခြင်းဖြင့်ထုတ်လုပ်ရိုးရှင်းသောအစားအစာထုတ်ကုန်ဖြစ်ကြသည်။ ၎င်းသည်သိုလှောင်ထားသည့်သက်တမ်းကိုတိုးမြှင့်ခြင်းသို့မဟုတ်အစားအစာထုတ်ကုန်များ၏အရသာကိုပိုမိုကောင်းမွန်စေခြင်းဖြစ်သည်။
မုန့်နှင့်ဒိန်ခဲကဲ့သို့သောကွဲပြားခြားနားသောထိန်းသိမ်းခြင်းသို့မဟုတ်ချက်ပြုတ်ခြင်းနည်းလမ်းများနှင့်အရက်မဟုတ်သောကစော်ဖောက်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။
ပြုပြင်ထားသောအစားအစာအချို့၏ဥပမာများမှာ -
- စည်သွပ်ဘူးသို့မဟုတ်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ သစ်သီးများနှင့်ပဲပင်များ
- အခွံမာသီးများနှင့်အစေ့
- စည်သွပ်ဘူး
- ဒိန်ခဲ
- လောလောလတ်လတ်လုပ်သော, unpacked ပေါင်မုန့်
Ultra-Processed အစားအစာများ
ဒီအသုံးအနှုန်းကအကြံပြုထားတဲ့အတိုင်းဒီဟာတွေဟာအလွန်အကျွံပြုပြင်ထားတဲ့အစားအစာတွေဖြစ်ပြီးများသောအားဖြင့်ငါးမျိုး (သို့) အဲဒီထက်မကပါဝင်ပါတယ်။ ဤအရာများသည်များသောအားဖြင့်အဆင်သင့်စားရန်အတွက်သို့မဟုတ်အနည်းဆုံးပြင်ဆင်ရန်သာလိုအပ်သည်။ Ultra-processing အစားအစာများကိုမျိုးစုံပါဝင်ပစ္စည်းများသုံးပြီးအပြောင်းအလဲနဲ့အဆင့်ဆင့်မှတဆင့်ယူနေကြသည်။ သကြား၊ အဆီများ၊ အဆီများ၊ ဆားများ၊ anti-oxidants, stabilizer နှင့် preservatives စသည့်လုပ်ငန်းများ၌ပါ ၀ င်သည့်အရာများအပြင်အခြားအစားအစာများဖြစ်သော emulsifiers, sweetener, artificial colors, stabilizers and flavours များပါဝင်သည်။
အလွန်အမင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာများဥပမာအချို့မှာ -
- ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းထားသော / ပြုပြင်ထားသောအသားထုတ်ကုန်များ (ဥပမာ - ဝက်အူချောင်းများ၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ဘေကွန်၊ ခွေးကောင်များ)
- သကြား, ကာဗွန်နိတ်အချိုရည်
- ရေခဲမုန့်၊ ချောကလက်၊ သကြားလုံးများ
- အချို့သည်အေးခဲနေသောအသင့်စားအစားအစာများကိုအေးခဲစေသည်
- ချက်ပြုတ်ဟင်းချို၊ ခေါက်ဆွဲနှင့်အချိုပွဲများ
- ကွတ်ကီးအချို့အက်ကွဲ
- နံနက်စာစီရီရယ်၊
- ချိုင့်ခွက်များ၊ ဝက်အူချောင်းလိပ်များ၊
- Margarines နှင့်ပြန့်ပွား
- ထိုကဲ့သို့သောပြင်သစ်ကြော်, ဘာဂါအဖြစ်အစာရှောင်ခြင်းအစားအစာများ
ထိုကဲ့သို့သောဘေကွန်နှင့်ဝက်အူချောင်းကဲ့သို့သောဤအလွန် Ultra-processing အစားအစာများကိုအနောက်တိုင်းအစားအစာ၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဤအစာများကိုကျန်းမာစွာနေရန်ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ သို့သော်အနည်းဆုံးပြုပြင်ထားသောအစားအစာများနှင့်အချို့သောပြုပြင်ထားသောအစားအစာများသည်ပြောင်းလဲသော်လည်းကျွန်ုပ်တို့၏ကျန်းမာရေးကိုမထိခိုက်စေပါ။ စင်စစ်အားဖြင့်အနည်းဆုံးပြုပြင်ထားသောအစားအစာအချို့ကိုအဆီနည်းသောနို့ကဲ့သို့သောကျန်းမာသောအစားအစာမှရှောင်ရှားနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ လတ်ဆတ်သောမြေတပြင်လုံးပေါင်မုန့်; ဆေးကြော၊ အိတ်နှင့်အသစ်စက်စက်ဖြတ်ထားသောဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ သစ်သီးများနှင့်အစိမ်းရောင်; နှင့်စည်သွတ်ဘူးတူနာ။
ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေပြီးနောက်အစာစားရမည်။
ကင်ဆာနှစ်ခုကတူတာမဟုတ်ဘူး။ လူတိုင်းအတွက်ဘုံအာဟာရလမ်းညွှန်ချက်များကို ကျော်လွန်၍ ယုံကြည်မှုနှင့်အတူအစားအစာနှင့်ဖြည့်စွက်မှုများအကြောင်းကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များချပါ။
ကျွန်ုပ်တို့သည်အဘယ်ကြောင့် Ultra-Processed Foods ကိုရှောင်သင့်သနည်း။
ရောင်ခြင်းသည်ခန္ဓာကိုယ်၏ရောဂါများကိုခုခံတွန်းလှန်ခြင်းသို့မဟုတ်ဒဏ်ရာရသောအခါကုသမှုကိုလှုံ့ဆော်ခြင်း၏သဘာဝနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ သို့သော်ရေရှည်တွင်နိုင်ငံခြားခန္ဓာကိုယ်မရှိသည့်အတွက်နာတာရှည်ရောင်ရမ်းခြင်းသည်ကိုယ်ခန္ဓာ၏ကျန်းမာသောတစ်ရှူးများကိုပျက်စီးစေနိုင်သည်၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုအားနည်းစေပြီးကင်ဆာကဲ့သို့သောအသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့်ရောဂါများကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။
အလွန်အမင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာများသည်နာတာရှည်ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့်ကင်ဆာအပါအဝင်ဆက်စပ်ရောဂါများကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။
ကျွန်ုပ်တို့သည်အလွန်အကျွံသကြားဓာတ်ပါဝင်သောအလွန်အမင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာများကိုစားသောအခါစွမ်းအင်၏အဓိကအရင်းအမြစ်ဖြစ်သောဂလူးကို့စ်ပမာဏသည်သွေးထဲတွင်တိုးပွားလာသည်။ ဂလူးကို့စ်ပမာဏမြင့်မားပါကအင်ဆူလင်သည်အဆီဆဲလ်များ၌ပိုလျှံမှုကိုသိုမှီးရန်ကူညီသည်။ နောက်ဆုံး၌၎င်းသည်ကိုယ်အလေးချိန်တိုးခြင်း၊ အဝလွန်ခြင်းနှင့်အင်ဆူလင်ကိုခုခံနိုင်သည့်ကင်ဆာ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ အသည်းအသည်းရောဂါ၊ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါများစသည်တို့ကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။ သကြားထဲတွင်ပါဝင်သောဖရိုကူတိုသည်သွေးကြောများသို့စီးဆင်းနေသောနှလုံးရောဂါဆိုင်ရာသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများကိုဖြစ်ပေါ်စေသော endothelial cells ကိုရောင်ရမ်းစေနိုင်သည်။
အလွန်အမင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာများတွင်ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဓာတ်ပြုခြင်းဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသောအဆီများပါ ၀ င်နိုင်သည်။ ကိတ်မုန့်၊ ကိတ်မုန့်၊ ပြောင်းဖူးပေါက်နှင့် crackers ကဲ့သို့သောအစားအစာများတွင် Trans- fats များပါ ၀ င်နိုင်သည်။
Trans fats များသည်လက်စထရောမကောင်းသော (LDL) အဆင့်ကိုမြင့်တက်စေပြီးကောင်းမွန်သောကိုလက်စထရော (HDL) အဆင့်များကိုလျှော့ချနိုင်သဖြင့်နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း၊ ကင်ဆာနှင့်ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကိုတိုးစေသည်။
ပြုပြင်ထားသောအသားများသည်မြင့်မားသောပြည့်နှက်နေသောအဆီများပါ ၀ င်ပြီးဆိုးရွားသည့်ကိုလက်စထရော (LDL) အဆင့်များကိုမြင့်တက်စေပြီးနှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း၊ ကင်ဆာနှင့်ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကိုတိုးစေသည်။ ပြုပြင်ထားသောအသားများဥပမာတွင်ဝက်အူချောင်းများ၊ ခွေးများ၊ ဆလာမီ၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊
သန့်စင်ပြီးဘိုဟိုက်ဒရိတ်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသောအစားအစာများစားသုံးခြင်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုမှာသကြားဓာတ်ထည့်သွင်းသူများနှင့်ဆင်တူသည်။ သန့်စင်ပြီးဘိုဟိုက်ဒရိတ်သည်အစာစားပြီးနောက်ဂလူးကို့စ်သို့လည်းပြိုကွဲသည်။ ဂလူးကို့စ်ပမာဏမြင့်မားပါကပိုလျှံမှုကိုအဆီဆဲလ်များ၌သိုလှောင်ထားသည်။ နောက်ဆုံး၌ကိုယ်အလေးချိန်တိုးလာသည်၊ အဝလွန်ခြင်းနှင့်အင်ဆူလင်ဓာတ်ခံနိုင်ရည်ရှိသည်။ ဤအရာသည်ကင်ဆာ၊ ဆီးချို၊ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါစသည့်ဆက်စပ်သောရောဂါများကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။
အလွန်မြင့်မားစွာထုတ်လုပ်ထားသောအစားအစာများတွင်ဆားပါဝင်မှုအလွန်များပြီး၎င်းသည်သွေးထဲတွင်ဆိုဒီယမ်ပါဝင်မှုကိုမြင့်တက်စေပြီးသွေးပေါင်ချိန်နှင့်နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများကိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
Ultra-Processed Foods သည်စွဲလမ်းစေနိုင်ပြီးအမျှင်ဓာတ်နှင့်အာဟာရတန်ဖိုးကင်းမဲ့နိုင်သည်
ဤအစားအစာထုတ်ကုန်အချို့သည်လူများ၌တပ်မက်မှုပိုဖြစ်စေရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည်။ ယနေ့ခေတ်ကလေးသူငယ်များနှင့်လူကြီးများသည်ကာဗွန်နိတ်ပါသောအချိုရည်များ၊ အာလူးချောင်းကြော်များ၊ အချိုပွဲများ၊ ဝက်အူချောင်းများနှင့်အခြားပြုပြင်ထားသောအသားများ (ဥပမာအစားအစာများဖြစ်သောဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ဟော့ဒေါ့၊ ဘေကွန်) စသည်ဖြင့်အညီအမျှစွဲနေကြသည်။ ဤအစားအစာများစွာသည်လည်းလိုအပ်သောအာဟာရဓာတ်နှင့်အမျှင်ဓာတ်ချို့တဲ့နိုင်သည်။
Ultra-Processed အစားအစာများနှင့်ကင်ဆာအကြားအသင်းအဖွဲ့
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိသုတေသီများသည် Ultra-လုပ်ငန်းများ၌ပါသောအစားအစာများနှင့်ကင်ဆာအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးနှင့်ဆက်စပ်မှုကိုအကဲဖြတ်ရန်အမျိုးမျိုးသောလေ့လာဆန်းစစ်မှုများနှင့် meta-analysis များကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်။
Ultra-Processed အစားအစာများစားသုံးမှုနှင့်ရင်သားကင်ဆာအန္တရာယ်
NutriNet-Santéအလားအလာဆောင်များတွင်လေ့လာမှု
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ထုတ်ဝေသောလေ့လာမှုတစ်ခုတွင်ပြင်သစ်နှင့်ဘရာဇီးမှသုတေသီများသည် NutriNet-Santé cohort Study ဟုခေါ်သောလူ ဦး ရေအခြေပြုလေ့လာမှုမှအချက်အလက်များကို အသုံးပြု၍ အနည်းဆုံးအသက် ၁၈ နှစ်အရွယ်ပါဝင်သူ ၁,၀၄၉၈၀ နှင့်ဆက်စပ်မှုကိုဆန်းစစ်ရန်ပျမ်းမျှအသက် ၄၂.၈ နှစ်ရှိသည်။ အလွန်အမင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာနှင့်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေများ။ (Thibault Fiolet et al, BMJ ။ , 2018)
အကဲဖြတ်မှုတွင်အောက်ပါအစားအစာများကိုအလွန်အမင်းပြုပြင်ထားသောအစားအစာများအဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ အစုံအလင်ထုပ်ပိုးထားသောပေါင်မုန့်နှင့်ပေါင်မုန့်၊ အချို (သို့) အရသာရှိသောအဆာပြေထုပ်ပိုးမှု၊ စက်မှုသုံးမုန့်နှင့်အချိုပွဲများ၊ ဆိုဒါများနှင့်အချိုရည်များ၊ အသားဘောလုံးများ၊ ကြက်သားများ (ဥပမာ - ဝက်အူချောင်း၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ဟော့ဒေါ့၊ ဘေကွန်ကဲ့သို့ပြုပြင်ထားသောအသားများ) မှလွဲ၍ ဆား မှလွဲ၍ ကျန်ကြာရှည်ခံပစ္စည်းများ ခေါက်ဆွဲခြောက်များနှင့်ဟင်းချိုများ၊ အေးခဲထားသော (သို့) တည်ငြိမ်သောအဆင်သင့်အစားအစာများ သကြား၊ အဆီများနှင့်အဆီများမှထုတ်လုပ်သောအခြားအစားအစာထုတ်ကုန်များ၊ hydrogenated အဆီများ၊ ပြုပြင်ထားသောအစာများနှင့်အသားဓာတ်တို့ကဲ့သို့ချက်ပြုတ်ပြင်ဆင်မှုများတွင်အသုံးမ ၀ င်သောအခြားအရာများ။
လေ့လာမှုအရ Ultra-processing လုပ်ငန်းများမှအစားအစာများသုံးစွဲမှု ၁၀% လျှင် ၁၂% သည်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့်ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ ၁၁% တိုးခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည်။
စွမ်းအင် - သိပ်သည်းသောအစားအစာများ၊ အမြန်အစားအစာများ၊ သကြားဓာတ်နှင့်ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေများ
ယူနိုက်တက်စတိတ်ရှိနယူးဂျာစီပြည်နယ်၊ ရောဘတ်ဝုဒ်ဂျွန်ဆင်ဆေးကျောင်းမှသုတေသီများသည်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ၈၀၃ ခုနှင့်ကျန်းမာရေးထိန်းချုပ်မှု ၈၈၉ ခုအပါအ ၀ င် ၁၆၉၂ အာဖရိကန်အမေရိကန် (အေအာ) အမျိုးသမီးများနှင့်လေ့လာမှုကိုအကဲဖြတ်ခဲ့သည်။ ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ၇၅၅ ခုနှင့်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု ၇၀၁ အပါအ ၀ င်ဥရောပအမေရိကန် (EA) အမျိုးသမီး ၁၄၆၆ ဦး တို့ကအာဟာရတန်ဖိုးနည်းသောအမြန်အစားအစာများကိုမကြာခဏစားသုံးခြင်းသည် AA နှင့် EA အမျိုးသမီးများအတွက်ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုမြင့်တက်စေကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။ မီးယပ်သွေးဆုံး EA အမျိုးသမီးများအကြား၊ ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကိုလည်းသကြားအချိုရည်များမကြာခဏစားသုံးခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည်။ (Urmila Chandran et al, Nutr Cancer ။ , 1692)
Ultra-Processed အစားအစာများစားသုံးခြင်းနှင့်အူမကြီးကင်ဆာအန္တရာယ်
အသားစားသုံးခြင်းနှင့်အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်
2020 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော မကြာသေးမီက ခွဲခြမ်းစိပ်ဖြာမှုတစ်ခုတွင် သုတေသီများသည် US နှင့် Puerto Rico အခြေစိုက် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ အလားအလာရှိသော အုပ်စုတွင် ပါဝင်သည့် အသက် 48,704 နှစ်မှ 35 နှစ်ကြား အမျိုးသမီး 74 ဦးထံမှ အချက်အလက်များကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလေ့လာခဲ့ပြီး ပြုပြင်ထားသော အသားများ နေ့စဉ်စားသုံးမှု ပိုများကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည် (ဥပမာ- ဝက်အူချောင်းများ၊ ဟော့ဒေါ့များ၊ ဆာလာမီ၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ကုသထားသောဘေကွန်နှင့် အမဲသားတောက်တောက်များ) နှင့် အကင်များနှင့် ဟမ်ဘာဂါများ အပါအဝင် အသားကင်/ကင်ထားသော အနီရောင်အသားထုတ်ကုန်များသည် ဖြစ်နိုင်ချေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ အူမကင်ဆာ အမျိုးသမီးများတွင်။ (Suril S Mehta et al, Cancer Epidemiol Biomarkers Prev ။ , 2020)
အမြန်အစားအစာများ၊ သကြားလုံးများ၊ အဖျော်ယမကာစားသုံးမှုနှင့်အူမကြီးကင်ဆာ၏အန္တရာယ်
ဂျော်ဒန်တက္ကသိုလ်မှသုတေသီများကအူမကြီးကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားမှု ၂၂၀ နှင့်ဂျိုဒန်းနီးယားလူ ဦး ရေမှထိန်းချုပ်မှု ၂၈၁ ခုမှအချက်အလက်များကိုအကဲဖြတ်ခြင်း၊ falafel၊ နေ့စဉ်စားသုံးမှုသို့မဟုတ် ato220 စားသုံးမှု / အာလူးနှင့်ပြောင်းဖူးချစ်ပ်များကဲ့သို့သောအစာရှောင်အစားအစာများကိုစားသုံးခြင်းသည် ၁-၂ သို့မဟုတ် > အာလူးကြော်တစ်ပတ်လျှင် ၅ ကြိမ်သို့မဟုတ်အသားညှပ်ပေါင်မုန့်တွင်တစ်ပတ်လျှင် ၂ ကြိမ်ကျွေးပါကအူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုမြင့်တက်စေနိုင်သည်။ (Reema F Tayyem et al, Asian Pac J Cancer Prev ။ , 281)
သုတေသီများကဂျော်ဒန်တွင်အစာရှောင်ခြင်းအစားအစာများစားသုံးခြင်းသည်အူမကြီးကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်တက်မှုနှင့်များစွာဆက်စပ်မှုရှိသည်ဟုကောက်ချက်ချခဲ့သည်။
Ultra-Processed အစားအစာများနှင့် Esophageal ကင်ဆာစားသုံးမှု
Fourth Military Medical University မှ Shanxi ပြည်နယ်မှသုတေသီများကစနစ်တကျ meta-analysis ပြုလုပ်ပြီးအစာမျိုပြွန်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေနှင့်ပြုပြင်ထားသောအချဉ်နှင့်အစားအစာများ/ဟင်းသီးဟင်းရွက်များစားသုံးမှုအကြားဆက်စပ်မှုကိုအကဲဖြတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၄ မှဧပြီလ ၂၀၁၈ အထိထုတ်ဝေခဲ့သောလေ့လာမှုများအတွက် PubMed နှင့် Web of Science ဒေတာဘေ့စ်တွင်စာပေရှာဖွေမှုမှရရှိသောအချက်အလက်များ (Binyuan Yan et al, Bull Cancer ။ , 1964)
ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုအရအလွန်အစာစားသုံးမှုမြင့်သောအုပ်စုများသည်အနိမ့်ဆုံးစားသုံးမှုအုပ်စုများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါကအစာမျိုပြွန်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ ၇၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်လာသည်။ အချဉ်ဖောက်ထားသောအစားအစာများ (ချဉ်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များပါဝင်နိုင်သည်) နှင့်အစာမျိုပြွန်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုသိသိသာသာမြင့်တက်စေကြောင်းလေ့လာမှုတွင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။
အခြားအလားတူလေ့လာမှုတစ်ခုအရထိန်းသိမ်းထားသောဟင်းသီးဟင်းရွက်စားသုံးမှုသည်အစာပြွန်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်သည့်အန္တရာယ်နှင့်ဆက်စပ်နေကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။ သို့သော်ယခင်လေ့လာမှုနှင့်မတူဘဲ၊ ယခုလေ့လာမှု၏ရလဒ်သည်အစာပြွန်ကင်ဆာရောဂါနှင့်ချဉ်သောဟင်းသီးဟင်းရွက်များအကြားသိသိသာသာဆက်နွယ်မှုကိုမပြခဲ့ပါ။ (Qingkun Song et al, Cancer Sci ။ , 2012)
သို့သော်ဤလေ့လာမှုများအပေါ်အခြေခံပြီး, ငါတို့အချို့လုပ်ငန်းများ၌အစားအစာသို့မဟုတ်ထိန်းသိမ်းထားအစားအစာများ esophageal ကင်ဆာ၏အန္တရာယ်တိုးလာနှင့်ဆက်စပ်သောစေခြင်းငှါကောက်ချက်ချနိုင်ပါတယ်။
ဆားထိန်းသိမ်းထားသောအစားအစာများနှင့်အစာအိမ်ကင်ဆာအန္တရာယ်
လစ်သူယေးနီးယားရှိ Kaunas ဆေးတက္ကသိုလ်မှ သုတေသီများသည် လစ်သူယေးနီးယားရှိ ဆေးရုံ ၄ ရုံမှ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု ၃၇၉ ခုနှင့် ကျန်းမာရေးထိန်းချုပ်မှု 379 အပါအဝင် ဆေးရုံအခြေခံလေ့လာမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဆားနယ်ထားသော အသားများ၊ ဆေးလိပ်သောက်သော အသားနှင့် ငါးကင်များ စားသုံးမှု တိုးလာခြင်းနှင့် သိသိသာသာ ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အစာအိမ်အန္တရာယ် ကင်ဆာ. ဆားမှိုစားသုံးခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေသည်ဟု ၎င်းတို့က တွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း ယင်းတိုးလာမှုသည် သိသာထင်ရှားမည်မဟုတ်ပေ။ (Loreta Strumylaite et al၊ Medicina (Kaunas)။၊ ၂၀၀၆)
လေ့လာမှုအရဆားထိန်းသိမ်းထားသောအသားများနှင့်ငါးများသည်အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုနှုန်းနှင့်သိသိသာသာဆက်နွယ်နေကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။
ဆားငန်ငါးနှင့် Nasopharyngeal ကင်ဆာ
ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ၁၃၈၇ ခုနှင့်ကိုက်ညီသောထိန်းချုပ်မှု ၁၄၅၉ ခုပါ ၀ င်သောတရုတ်တောင်ပိုင်းရှိပြည်နယ်အဓိကကင်ဆာသုတေသနဓာတ်ခွဲခန်းမှသုတေသီများကပြုလုပ်ခဲ့သည့်ကြီးမားသောဆေးရုံအခြေပြုလေ့လာမှုအရကင်တားနားစတိုင်ဆားငန်ငါးများ၊ nasopharyngeal ကင်ဆာအန္တရာယ်တစ်ခုတိုးလာအန္တရာယ်နှင့်အတူ။ (Wei-Hua Jia et al, BMC Cancer ။ , 1387)
Ultra-Processed အစားအစာများနှင့်အဝလွန်ခြင်း၏စားသုံးမှု
အဝလွန်ခြင်းသည်ကင်ဆာရောဂါ၏အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။
ဘရာဇီး၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနှင့်ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းမှသုတေသီအနည်းငယ်မှပြုလုပ်သောလေ့လာမှုတစ်ခုတွင် ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘရာဇီးလ်အစားအသောက်စစ်တမ်းမှအချက်အလက်များကို အခြေခံ၍ အသက် ၁၀ နှစ်မှ ၁၀ နှစ်အတွင်းရှိလူပေါင်း ၃၀,၂၄၃ ယောက်ပါဝင်သောအလွန်သကြားဓာတ်၊ ကွတ်ကီ၊ အချို့သောအဖျော်ယမကာများနှင့်အဆင်သင့်စားသုံးနိုင်သောဟင်းလျာများသည်စုစုပေါင်းစွမ်းအင်သုံးစွဲမှု၏ ၃၀% ကိုကိုယ်စားပြုပြီးအလွန်ပါးလွှာသောအစားအစာများကိုစားသုံးခြင်းသည်မြင့်မားသောကိုယ်ခန္ဓာ - အညွှန်းကိန်းနှင့်အဝလွန်ခြင်းဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။ (Maria Laura da Costa Louzada et al, Prev Med ။ , 2008)
PETALE လေ့လာမှုတွင်အသက် ၂၁.၇ နှစ်အရွယ်ရှိကလေးသူငယ် ၂၄၁ စူးရှသော lymphoblastic leukemia အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများ၏ကျန်းမာရေးအပေါ်အစားအသောက်အပေါ်မည်သို့သြဇာသက်ရောက်သည်ကိုအကဲဖြတ်သည့်လေ့လာမှုတစ်ခုအရ Ultra-processing လုပ်ထားသောအစားအစာများသည်စုစုပေါင်းစွမ်းအင်သုံးစွဲမှု၏ ၅၁% ရှိသည်ဟုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ (Sophie Bérard et al, Nutrients ။ , 241)
အနီရောင်နှင့်ပြုပြင်ထားသောအသားများ (ဥပမာဝက်အူချောင်းများ၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ဘေကွန်) ကဲ့သို့အစားအစာများသည်အဝလွန်ခြင်းကိုသိသိသာသာမြင့်တက်စေသည်။
ကောက်ချက်
ကွဲပြားသော လေ့လာမှုများနှင့် မက်တာ-ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချက်များမှ တွေ့ရှိချက်များအရ ပြုပြင်ထားသော အသားများကဲ့သို့သော အလွန်အကျွံပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ (ဥပမာ- ဝက်အူချောင်းများ၊ ဟော့ဒေါ့များ၊ ဆာလာမီ၊ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ကင်ထားသော ဘေကွန်နှင့် အမဲသားခေါက်ဆွဲ)၊ ဆားထိန်းသိမ်းထားသော အသားများနှင့် ငါးများ၊ အချိုရည်များနှင့် ချဉ်သောအစားအစာ/ဟင်းသီးဟင်းရွက်များသည် ရင်သား၊ အူမကြီး၊ အစာမျိုပြွန်၊ အစာအိမ်နှင့် nasopharyngeal ကဲ့သို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို တိုးပွားစေနိုင်သည်။ ကင်ဆာ. အိမ်တွင် အစားအစာများကို များများချက်ပြုတ်ပြီး ဝက်အူချောင်းနှင့် ဘေကွန်ကဲ့သို့သော လွန်ကဲစွာ ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများကို စားသုံးခြင်းဖြင့် နာတာရှည်ရောင်ရမ်းမှုနှင့် ကင်ဆာအပါအဝင် ဆက်စပ်ရောဂါများကို ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ရှောင်ကြဉ်ပါ။
သင်မည်သည့်အစားအစာကိုစားသည်နှင့်မည်သည့်အာဟာရဖြည့်စွက်စာသည်သင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည်။ သင်၏ဆုံးဖြတ်ချက်တွင်ကင်ဆာမျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်သည်၊ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသောကုသမှုများနှင့်ဖြည့်စွက်စာများ၊ ဓာတ်မတည့်မှု၊ လူနေမှုပုံစံစတဲ့အချက်အလက်များ၊ ကိုယ်အလေးချိန်၊ အမြင့်နှင့်အလေ့အထများကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်သည်။
addon မှကင်ဆာအတွက်အာဟာရစီစဉ်ခြင်းသည်အင်တာနက်ရှာဖွေမှုများပေါ်တွင်မမူတည်ပါ။ ၎င်းသည်ကျွန်ုပ်တို့၏သိပ္ပံပညာရှင်များနှင့်ဆော့ဖ်ဝဲအင်ဂျင်နီယာများမှအကောင်အထည်ဖော်ထားသောမော်လီကျူးသိပ္ပံကို အခြေခံ၍ သင့်အတွက်ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုအလိုအလျောက်ပေးသည်။ ကင်ဆာအရင်းခံအာဟာရအတွက်အစာအာဟာရစီစဉ်မှုအတွက်သင်အရင်းခံဇီဝဓာတုမော်လီကျူးလမ်းကြောင်းများကိုနားလည်ရန်ဂရုမစိုက်သည်ဖြစ်စေဂရုမပြုဘဲဖြစ်စေ၊ ကင်ဆာကိုနားလည်ရန်လိုအပ်သည်။
ကင်ဆာအမည်၊ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှု၊ ဆက်လက်ကုသမှုများနှင့်ဖြည့်စွက်စာများ၊ ဓာတ်မတည့်မှု၊ အလေ့အထများ၊ လူနေမှုပုံစံ၊ အသက်အုပ်စုနှင့်ကျားမအကြောင်းမေးခွန်းများကိုဖြေခြင်းဖြင့်သင်၏အာဟာရအစီအစဉ်ကိုယခုစတင်ပါ။
ကင်ဆာအတွက် စိတ်ကြိုက် အာဟာရ။
ကင်ဆာသည် အချိန်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲနေသည်။ ကင်ဆာရောဂါလက္ခဏာများ၊ ကုသမှုများ၊ နေထိုင်မှုပုံစံ၊ အစားအစာနှစ်သက်မှုများ၊ ဓာတ်မတည့်မှုနှင့် အခြားအချက်များအပေါ် အခြေခံ၍ သင်၏အာဟာရကို စိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်ပြီး ပြင်ဆင်ပါ။
ကင်ဆာလူနာများသည်များသောအားဖြင့်ကွဲပြားခြားနားသောရောဂါများနှင့်ဆက်ဆံရလေ့ရှိသည် ဓါတုဆေးသွင်းကုသခြင်းဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ၄ င်းတို့သည်သူတို့၏ဘဝအရည်အသွေးကိုအကျိုးသက်ရောက်ပြီးကင်ဆာအတွက်အခြားရွေးချယ်စရာကုထုံးများကိုရှာဖွေသည်။ ယူခြင်း မှန်ကန်သောအစာအာဟာရနှင့်သိပ္ပံနည်းကျထည့်သွင်းစဉ်းစားအပေါ်အခြေခံပြီးဖြည့်စွက် (ခန့်မှန်းတွက်ဆခြင်းနှင့်ကျပန်းရွေးချယ်ခြင်းကိုရှောင်ခြင်း) သည်ကင်ဆာနှင့်ကုသမှုနှင့်သက်ဆိုင်သည့်ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများအတွက်အကောင်းဆုံးသဘာဝဆေးဖြစ်သည်။